Η ευρωπαϊκή ιστορική συνείδηση και ο ρόλος της ευρωπαϊκής ένωσης στο σύγχρονο κόσμο

Το 2005 οι υπουργοί παιδείας των κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης συνυπέγραψαν μια σημαντική διακήρυξη. Σε αυτή θέλησαν να δώσουν πρωτεύουσα θέση στο ζήτημα της συστηματικής ενημέρωσης των παιδιών και των νέων της ευρωπαϊκής ηπείρου αναφορικά με το Ολοκαύτωμα και να προωθήσουν την ανάκληση της ενθύμησής του, την εγρήγορση και την υπευθυνότητα ως τις τρεις καίριες στάσεις που θα μπορούσαν να υπηρετήσουν αποτελεσματικά τον αγώνα για ελευθερία, δημοκρατία, αλληλεγγύη, δικαιοσύνη και σεβασμό των ιδιαιτεροτήτων, καταστέλλοντας, παράλληλα, τη δυναμική του ρατσισμού, του αντισημιτισμού, της ξενοφοβίας, της μισαλλοδοξίας και του φιλοναζιστικού αναθεωρητισμού. Στο κείμενο αυτό υποστήριξαν ότι "Μόνο η ατελεύτητη διαδικασία της παιδείας μπορεί να ανακόψει την εμφάνιση τέτοιων ή παρόμοιων τερατωδών ιστορικών γεγονότων, όπως το Ολοκαύτωμα. Αυτή η αποστολή συνασπίζει όλους τους ανθρώπους καλής θέλησης και γίνεται ομόψυχα αποδεκτή ως πολιτική προτεραιότητα του Συμβουλίου της Ευρώπης και όλων των ευρωπαϊκών κρατών". Η πραγματικότητα, ωστόσο, δεν συμπίπτει με τις ευγενείς προθέσεις. Παρά τις συστηματικές ή συγκυριακές πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί σε διεθνές, διακρατικό ή εθνικό επίπεδο, το Ολοκαύτωμα παραμένει το "μεγάλο απόστημα", η "μαύρη τρύπα" της νεωτερικότητας και του ευρωπαϊκού πολιτισμού