Τα κείμενα στον τόμο αυτό προτείνουν ζητήματα αρχαίας τοπογραφίας, αρχαιολογίας και ιστορίας της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης και του Θερμαϊκού Κόλπου, από τον Άθω μέχρι τον Χορτιάτη (Αρχαίος Κισσός) και τον Όλυμπο. Διερευνώνται αρχαιολογικά και φιλολογικά δεδομένα και μελετώνται οι μορφές των αρχαίων οικισμών και της υπαίθριας χώρας τους, η σχέση τους με τις πόλεις, οι αλλαγές του αστικού και αγροτικού τοπίου, οι παράμετροι της οικονομίας και της πολιτικής, τα ταφικά και λατρευτικά έθιμα, η εμπλοκή σε ιστορικά γεγονότα και συμβάντα. Η κατάσταση των πραγμάτων από την 3η χιλιετία π.Χ. έως τον 4ο αι. μ.Χ., και η υπαγωγή των κατοίκων της περιοχής μέσα σε αρχαιολογικά και ιστορικά όρια που διαμορφώθηκαν φανερώνουν τα πολυσήμαντα πολιτιστικά κοιτάσματα αυτού του τόπου και του περιβάλλοντός του.
