Το Ολοκληρωτικό Σύστημα

Η Χάνα Άρεντ, στο έξοχο βιβλίο της «Το Ολοκληρωτικό Σύστημα», αναλύει τη μορφή εκείνη των καθεστώτων που καταστρέφουν τον κοινωνικό ιστό και μετατρέπουν τον πολίτη σε εξατομικευμένο, αποξενωμένο μαζάνθρωπο. Εν ονόματι μιας άκαμπτης «επιστημονικής» ιδεολογίας και με το δίπτυχο προπαγάνδα – τρομοκρατία, τα καθεστώτα αυτά χρησιμοποιούν στο έπακρο τη ρητορική των μέσων ενημέρωσης και με την αστυνομία στο κέντρο της εξουσίας σκοπεύουν, απροκάλυπτα, στην κυριαρχία στο εσωτερικό αλλά και παγκόσμια. Ο κίνδυνος για την ανθρωπότητα από καθεστώτα αυτού του είδους είναι εφιαλτικός, όχι τόσο γιατί αύριο μπορεί να εμφανισθεί ένας νέος Χίτλερ ή Στάλιν, αλλά γιατί το μικρόβιο του ολοκληρωτισμού δρα ακόμα και μέσα στις «δημοκρατικές» κοινωνίες μας. Στην υπέροχη όσο και συγκινητική κατάληξη του βιβλίου της, η Άρεντ θεωρεί απαραμείωτη εγγύηση της ελευθερίας τον κάθε άνθρωπο. Ας μας επιτραπεί να προσθέσουμε ότι ο άνθρωπος αυτός, στη δύσκολη αποστολή του, θα αντλήσει δύναμη και βοήθεια και από τη μελέτη του βιβλίου της Άρεντ.