Ο τόμος αυτός αποτελεί μια 'διαδρομή' στη νεοελληνική λογοτεχνία από τη γενιά του 1880 μέχρι τις μέρες μας με σταθμούς τον Κωστή Παλαμά, τον Μάρκο Αυγέρη, την Έλλη Αλεξίου και τον Νικηφόρο Βρεττάκο. Ο καθένας τους έχει το δικό του χαρακτήρα και το έργο του καθενός δημιουργεί μέσα μας συνειδησιακή και ψυχική εγρήγορση, κεντρίζει συνειδήσεις. Στα κείμενα αυτά επισημαίνονται -με γνώμονα τον αντικειμενικό, ιστορικο-κοινωνικό παράγοντα, αλλά και την υποκειμενική συνείδηση των δημιουργών τους- πλευρές του έργου τους που υπήρξαν καθοριστικές στην πορεία της πνευματικής μας ζωής (γλώσσα, κριτική, ποίηση, παιδαγωγική).
