Τους παραλειφθέντας εις την ιστορίαν του Σ. Τρικούπη επισήμους άνδρας όλης της Πελοποννήσου και τους έξωθεν εις αυτήν ελθόντας πολιτικούς, στρατιωτικούς και κληρικούς, οίτινες υπηρέτησαν και ηγωνίσθησαν λόγω και έργω κατά τον ιερόν αγώνα τής επαναστάστεως αποφασίσαμεν και επιχειρούμεν να μνημονεύσωμεν ημείς, αναφέροντες εν συνόψει τα ονόματα την πατρίδα, όσων γνωρίζομεν, και τας πράξεις των. [...]
(από το εισαγωγικό κείμενο στην έκδοση του 1888)
Χρυσανθόπουλος, Φώτιος ή Φωτάκος (1798-1878). Αγωνιστής του 1821, υπασπιστής του Θ. Κολοκοτρώνη και απομνημονευματογράφος. Ο πατέρας του ήταν ο ιερέας παπα-Γιαννάκης, γι' αυτό και τα αδέρφια του ονομάστηκαν Παπαγιαννακόπουλοι. Γεννήθηκε στα Μαγούλιανα Γορτυνίας. Την εποχή που η Φιλική Εταιρεία δυνάμωνε, βρίσκεται στην Ρωσία ως εμποροϋπάλληλος. Μυείται στην Εταιρεία και μεταβαίνει στα Λαγκάδια Γορτυνίας για να συναντήσει τον Κανέλλον Δεληγιάννην. Στο ξέσπασμα της Επανάστασης, βρίσκεται εξω από την Τρίπολη με τον Δεληγιάννη. Ο Κολοκοτρώνης τον ονομάζει πρώτο καπετάνιο του λόχου που πρωτοίδρυσε στο χωριό Πιάνα της Τρίπολης. Στα χρόνια του Καποδίστρια ήταν ταγματάρχης και στην εποχή του Όθωνα διορίστηκε δασάρχης. Τα Απομνημονεύματά του αποτελούν πολύτιμη ιστορική πηγή, γιατί ως υπασπιστής του Κολοκοτρώνη είχε την δυνατότητα να γνωρίζει πρόσωπα και γεγονότα.Έγραψε επίσης τον Βίο του Παπαφλέσσα και τους Βίους Πελλοπονησίων ανδρών.
