Τον Νοέμβριο του 1977, από το βήμα του περίφημου συνεδρίου για την εξουσία και την αντιπολίτευση στις μετεπαναστατικές κοινωνίες που διοργάνωσε στη Βενετία η ιταλική κομμουνιστική εφημερίδα "Il Manifesto", ο Αλτουσέρ αναφωνεί «Επιτέλους, η κρίση του μαρξισμού!». Μια φράση που ηχεί ακόμη αδιανόητη στα αφτιά ενός ορθόδοξου, σοβιετικού μαρξισμού, αλλά που για τον Αλτουσέρ σηματοδοτεί την επείγουσα ανάγκη να έρθει στην επιφάνεια ακριβώς το ιστορικό γεγονός της κρίσης αυτής ώστε να αναζητηθούν οι θεωρητικές και πολιτικές της αιτίες. Να αναζητηθούν στις πολιτικές πρακτικές, την οργανωτική συγκρότηση και τη στρατηγική των κυρίαρχων κομμουνιστικών κομμάτων σε Ανατολή και Δύση· να αναζητηθούν όμως και στο ίδιο το σώμα των μειζόνων μαρξικών κειμένων, στις απουσίες και τις δυναμικές τους, ταυτόχρονα θεμελιώδεις αλλά και σε όψεις τους αντιφατικές. Τα κείμενα του τόμου αυτού συγκροτούν το βασικό σώμα των δημόσιων παρεμβάσεων του Αλτουσέρ για την κρίση του μαρξισμού, ορίζοντας την προβληματική της όπως την ανέδειξε ο ίδιος τη διετία 1976-78. Πρόκειται για κείμενα που προκάλεσαν έκτοτε σημαντική πολιτική και θεωρητική αντιπαράθεση με διακύβευμα τη φύση του μαρξισμού και τη στρατηγική του κομμουνιστικού κινήματος.
