Οι ρόλοι συγγραφέα, μαθητή, δασκάλου μέσα στην ανάγνωση/απόλαυση/ παραγωγή του κειμένου, δεν είναι πάντα προκαθορισμένοι. Την κατανομή τους ανανεώνει κάθε φορά η ίδια η φύση της γλωσσικής επικοινωνίας: ο πομπός και ο δέκτης λειτουργούν εναλλακτικά και παλινδρομικά στο ταυτόχρονο της φωνής/ακρόασης ή το ετερόχρονο της γραφής/ανάγνωσης. Η ανάγνωση είναι δυνάμει γραφή όπως η γραφή είναι και ενέργεια ανάγνωση.
