O σκοπός που έγραψα το βιβλίο αυτό, μιάμιση δεκαετία πριν, ήταν να συμβάλω στην αλήθεια των γεγονότων για την κρίση των Ιμίων σε βάθος και να πυροδοτήσω μια ευρύτερη και βαθύτερη συζήτηση στον επιστημονικό, πολιτικό, στρατιωτικό και διπλωματικό κόσμο στο θέμα «Χειρισμός Κρίσεων». (…) Στο διάστημα που μεσολάβησε από την κρίση του Ιανουαρίου του 1996 γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά, όχι πάντα μετά την αναγκαία βάσανο. (…) Με την ευκαιρία της επανέκδοσης του βιβλίου θεώρησα χρήσιμο να προσθέσω ορισμένες επισημάνσεις. Δεν αποκρύπτω ότι βρέθηκα στο δίλημμα της οριοθέτησης από πλευράς εθνικής ασφάλειας των γραφόμενων ή της σιωπής. Η σιωπή, αν και είναι χρυσός, καθυστερεί την αποκάλυψη της αλήθειας και την αξιοποίηση της εμπειρίας. Ο ανοιχτός και άνευ περιορισμών διάλογος γίνεται αδιάκριτος και επιζήμιος για την εθνική ασφάλεια. Ακολούθησα τη μέση οδό. Όσο περνάει ο χρόνος θα αφαιρούνται τα σκεπάσματα της αλήθειας. Η αλήθεια δεν γερνάει. Η λήθη του παρελθόντος θα ήταν μεγάλο λάθος. (…) Είναι τραγικό να περιμένουμε το άνοιγμα των αμερικανικών και των άλλων αρχείων για να πληροφορούμαστε το τι ακριβώς συνέβη στη διαχείριση εθνικών θεμάτων και ποια ήταν η στάση ελλήνων πολιτικών.
Περιεχόμενα:
Προλεγόμενα του συγγραφέα για την έκδοση του 2009
Προλεγόμενα του συγγραφέα για την έκδοση του 1997
Εισαγωγικό σημείωμα του καθηγητή Π. Ήφαιστου, 1997
Εισαγωγικό σημείωμα του καθηγητή Π. Ήφαιστου, 2009
Κεφάλαιο 1
Εθνικά συμφέροντα. Η άμυνα στην εποχή της πληροφορίας
1.1. Εθνικά συμφέροντα
1.1.1. Εισαγωγή
1.1.2. Αξιολόγηση της κατάστασης
1.2. Εποχή της πληροφορίας και εθνική άμυνα
1.2.1. Εισαγωγή
1.2.2. Μηνύματα για τις Ένοπλες Δυνάμεις
1.2.3. Πόλεμος πληροφοριών
1.2.4. Τα ΜΜΕ στον πόλεμο πληροφοριών
1.2.5.Το κύμα πληροφοριών δονεί το αμυντικό σύστημα
1.2.6. Πόλεμος στρατηγικών πληροφοριών
Κεφάλαιο 2
Το διεθνές σύστημα
2.1. Έννοια-ορισμοί
2.2. Σταθερότητα και ισορροπία του συστήματος
2.3. Η ισχύς στις διεθνείς σχέσεις
2.4. Ο ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός και το παιχνίδι ισχύος
2.5. Ισορροπία δυνάμεων
2.6. Οι αναταράξεις στο διεθνές σύστημα
Κεφάλαιο 3
Στρατηγική θεώρηση των συγκρούσεων
3.1. Η έννοια στρατηγική
3.2. Στρατηγικές κινήσεις
3.3. Η σύγκρουση και η αποτροπή της
3.4. Πρότυπα υποβοήθησης στη λήψη αποφάσεων
3.5. Η κρίση του πολιτικού ηγέτη στη διαμόρφωση πολιτικής
3.6. Εξοπλισμοί Ελλάδας και Τουρκίας
3.7. Η εμπιστοσύνη στην κρίση
3.8. Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ)
3.9. Ο έλεγχος εξοπλισμών και η οικοδόμηση εμπιστοσύνης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις
3.10. Προς ποιο πρότυπο άμυνας θα κινηθεί η Ελλάδα;
3.11. Η στρατηγική της αποτροπής
3.12. Ο κατευνασμός ως στρατηγική αποφυγής της σύγκρουσης
3.13. Η αποτροπή με ισοδύναμο αποτέλεσμα;
Κεφάλαιο 4
Διαδικασία επίλυσης διαφορών μεταξύ κρατών
4.1. Εισαγωγή
4.2. Πώς επηρεάζεται η επίλυση της διαφοράς από τις μεταβολές της κατάστασης;
4.3. Πώς επιδρούν οι αντιλήψεις των πολιτικών ηγετών στην αντιμετώπιση της διαφοράς;
4.4. Διαδικασία λήψης αποφάσεων
4.5. Επικίνδυνες επιλογές
4.6. Προς σύναψη συμφωνίας
4.7. Πρακτικές οδηγίες στη ρύθμιση διακρατικών διαταραχών
Κεφάλαιο 5
Η κρίση και το περιεχόμενό της
5.1. Εισαγωγή
5.2. Το βασικό παράδοξο και το δίλημμα πολιτικής
5.3. Αρχές διαχείρισης των κρίσεων
5.4. Σχεδίαση δράσης στην κρίση
5.5. Παράγοντες που επιδρούν στη διαχείριση της κρίσης
5.6. Στρατηγικές χειρισμού κρίσης
5.6.1. Επιθετικές στρατηγικές
5.6.2. Αμυντικές στρατηγικές
5.7. Κώδικες συμπεριφοράς δρώντων
5.8. Κανόνες εμπλοκής στρατιωτικών δυνάμεων
5.9. Επιπτώσεις άγχους και προσωπικότητα στη διαχείριση κρίσεων
5.10. Ο ρόλος των ΗΠΑ
5.11. Πρωθυπουργικό μοντέλο διαχείρισης της κρίσης
5.12. Η παρανόηση στην κρίση
5.13. Σκέψεις μου για διαχείριση ελληνοτουρκικής κρίσης πριν από 15 χρόνια
5.14. Παρατηρήσεις από την κρίση του Μαρτίου του 1987
5.15. Παρατηρήσεις από τον χειρισμό της κρίσης στην πρώην Γιουγκοσλαβία
5.16. Αποσπάσματα δηλώσεων πολιτικών παραγόντων του κεντρικού πυρήνα διαχείρισης της κρίσης του Ιανουαρίου του 1996
5.17. Εμπλοκή των ΗΠΑ
5.18. Αναφορές ? παρατηρήσεις από την κρίση των Ιμίων
5.19. Γενικές παρατηρήσεις
Κεφάλαιο 6
Ο εξαναγκασμός ως στρατηγική διαχείρισης της κρίσης
6.1. Ιστορική αναφορά (Θουκυδίδης, Ιστορία Ε΄)
6.2. Περιεχόμενο της στρατηγικής εξαναγκασμού
6.3. Πώς διαμορφώνεται η στρατηγική εξαναγκασμού;
6.4. Τελεσίγραφα
6.5. Η αποτυχία του εξαναγκασμού
6.6. Διπλωματία κανονιοφόρων
6.7. Ιστορικά παραδείγματα διπλωματίας κανονιοφόρων σε βάρος της Ελλάδας
6.8. Κλιμάκωση της κρίσης
6.9. Αποκλιμάκωση του εξαναγκασμού
6.10. Στάθμιση μεταξύ εξαναγκασμού και συνδιαλλαγής
6.11. Στρατιωτική διπλωματία και εξαναγκασμός
6.12. Στρατιωτική στρατηγική και εξαναγκασμός
6.13. Στρατηγικές στρατιωτικού εξαναγκασμού
Κεφάλαιο 7
Τι προηγήθηκε της κρίσης του Ιανουαρίου του 1996
7.1. Εισαγωγή
7.2. Ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ
7.3. Η «επέκταση» των χωρικών υδάτων
7.4. Πώς θα μπορούσε να αντιδράσει η Τουρκία σε περίπτωση επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης;
7.5. Η ένταση του Νοεμβρίου του 1994
7.6. Πώς έβλεπαν την κρίση του Νοεμβρίου του 1994 Έλληνες και Τούρκοι;
7.7. Οι αμερικανοί στρατηγοί πιέζουν
7.8. Βοσνιακό ? Σκοπιανό
7.9. Απρόοπτη συνάντηση με τον τούρκο ΑΓΕΕΘΑ
7.10. Η τελευταία συνάντηση με τον πρωθυπουργό
7.11. Οι Αμερικανοί επανέρχονται στο Williamsberg
7.12. Το διυπουργικό πρόγραμμα αξιοποίησης βραχονησίδων
7.13. Συμμαχικές και τουρκικές αντιδράσεις για το δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (ΕΑΧ) Κύπρου και Ελλάδας
7.14. Η γεωπολιτική του πετρελαίου
Κεφάλαιο 8
Ο πολιτικός έλεγχος των Ενόπλων Δυνάμεων και η στρατιωτική συμβουλή στην κρίση
8.1. Εισαγωγή
8.2. Οργάνωση και λειτουργία των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων
8.3. Ανάγκη αναθεώρησης του ΚΥΣΕΑ
8.4. Επιλογές των Αρχηγών Γενικών Επιτελείων και η πολιτική συνιστώσα
8.5. Διακλαδικοί ανταγωνισμοί, σημεία τριβής
8.6. Διαφορές ? ανταγωνισμοί εντός των κλάδων
8.7. Σταδιοδρομία, κίνητρα και αρχές
8.8. Αμφίδρομη επιρροή μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών
8.9. Πώς αντέδρασαν τα ΜΜΕ και προσωπικότητες στις δηλώσεις περί «ράμπο» για τους αξιωματικούς;
8.10. Διπλωμάτες και στρατιωτικοί στην κρίση
8.11. Βουλή και Ένοπλες Δυνάμεις
8.12. Προσωπικότητα και εμπειρίες στρατιωτικών ηγετών και στρατιωτική συμβουλή
8.13. Στάση στρατιωτικών στη χρήση στρατιωτικής δύναμης
8.14. Επίπεδα στρατιωτικής εμπλοκής στη διαχείριση των κρίσεων
8.15. Εξωτερική πολιτική και Ένοπλες Δυνάμεις
8.16. Στρατιωτικές δυνατότητες και πολιτικές επιλογές
8.17. Στρατιωτική σχεδίαση στον χειρισμό κρίσεων
8.18. Οι Ένοπλες Δυνάμεις στο στόχαστρο των πολιτικών
8.19. Ποια είναι όμως η αλήθεια;
8.20. Αποστρατεία ΑΓΕΕΘΑ (γιατί δεν παραιτήθηκα)
8.21. Τα ΜΜΕ και οι στρατιωτικοί
Κεφάλαιο 9
Συμπεράσματα, προτάσεις
Επιλεγόμενα
Παράρτημα. Ειδικές σημειώσεις
Συντομογραφίες
Βιβλιογραφία
