[...] Στον τομέα της Ναοδομίας είναι εντυπωσιακή η ανέγερση Ιερών Ναών και Εξωκκλησιών στην περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας από τους πρωτοχριστιανικούς χρόνους και όλως ιδιαιτέρως κατά το δεύτερο ήμισυ του 20ού αιώνος. Τούτο επεσήμανε ο Γέρων Μητροπολίτης κ. Θεόκλητος Αβραντινής και ενεθάρρυνε την συγκέντρωση φωτογραφικού και ιστορικού υλικού, μέσω των Εφημεριών των ενοριών, αφ' ενός μεν για τη δημιουργία στην Ιερά Μητρόπολη αρχείου προς χρήση παντός ενδιαφερομένου προσκυνητού ή ιστορικού αφ' ετέρου δε για να περισωθεί η θρησκευτική πολιτιστική κληρονομιά της Αιτωλοακαρνανίας. [...] (από τον πρόλογο του Νικολάου Σπ. Βούλγαρη)
Ο Νικόλαος Βούλγαρης, υιός του πολύτεκνου ιερέως και διδασκάλου Σπυρίδωνος και Γεωργίας Βούλγαρη γεννήθηκε στο Καστράκι Δωρίδος του Νομού Φωκίδος.
Μετά τις σπουδές του στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διορίστηκε βοηθός Ιεροκήρυκας της Ι. Μ. Αιτωλ/νίας με έδρα το Αγρίνιο όπου διηύθυνε και το ορφανοτροφείο της Χριστιανικής Ένωσης. Περιόδευσε ολόκληρο το Νομό εργαζόμενος ιδιαιτέρως μεταξύ των νέων. Υπηρέτησε καθηγητής στα Γυμνάσια Ναυπάκτου, Κεφαλληνίας, Φωκίδος και αλλαχού. Στο Μεσολόγγι εγκαταστάθηκε από του έτους 1959, όπου και διαμένει μέχρι σήμερα.
Ασχολήθηκε με ιστορικές μελέτες και έγραψε βιβλία ιστορικού και θεολογικού περιεχομένου, ως επίσης και μελέτες, κριτικές και άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά. Τη στρατιωτική θητεία του υπηρέτησε στη Βόρειο Ελλάδα (Θράκη και Μακεδονία) σαν στρατιώτης θεολόγος της θρησκευτικής υπηρεσίας στρατού.
Έλαβε τιμητικές διακρίσεις για εξαιρετικές πράξεις: Σταυρός Γεωργίου του Α', Σταυρός του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, Χρυσό μετάλλιο του Ερυθρού Σταυρού, Δίπλωμα τιμής των Ενόπλων Δυνάμεων (1954), Μετάλλιο Εθνικής Αντίστασης, Έπαινος του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και πλήθος άλλων.
