Η δικαστική προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Το έργο Η δικαστική προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση πραγματεύεται την προστασία των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο της ενωσιακής έννομης τάξης, αντικείμενο το οποίο ο συγγραφέας προσεγγίζει μέσω της θεωρητικής ανάλυσης, επικαιροποιημένης έρευνας και πρακτικής τεκμηρίωσης, λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες νομοθετικές και νομολογιακές εξελίξεις σχετικώς.

Ο σύγχρονος δυτικοευρωπαϊκός πολιτισμός θεμελιώθηκε στην ιδέα μίας διακρατικής ενότητας στη βάση της σκέψης, του ορθού λόγου, της δημοκρατίας και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Κατόπιν νομολογιακών και νομοθετικών εξελίξεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που διήρκεσαν δεκαετίες και έτρεψαν την πορεία της ενοποίησης από οικονομική σε πολιτική, με τη Συνθήκη της Λισαβόνας (2009) απέκτησε νομικά δεσμευτική ισχύ ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος έφερε πλέον την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην κορυφή της ενωσιακής έννομης τάξης. Με αυτό το επίκαιρο και ταυτόχρονα διαχρονικό ζήτημα ασχολείται ο συγγραφέας στο παρόν έργο, το οποίο απευθύνεται τόσο στον νομικό της θεωρίας, ερευνητή ή φοιτητή, όσο και στον ασκούντα το λειτούργημα του δικαστή ή του δικηγόρου, και έχει τριπλό προσανατολισμό:

Πρώτον, παρουσιάζει τη μεθοδολογία, τη δικονομία και τις πηγές δικαστικής προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και κατʼ επέκταση εντός των κρατών μελών της, ξεκινώντας από τις γενικές αρχές του ενωσιακού δικαίου και καταλήγοντας στις ισχύουσες διατάξεις του Χάρτη, οι οποίες δεσμεύουν συν τοις άλλοις τον Έλληνα δικαστή και προστατεύουν τον Έλληνα ιδιώτη.

Δεύτερον, προσεγγίζει βαθύτερα νομικά θέματα που άπτονται του αντικειμένου αυτού και έχουν ήδη απασχολήσει τόσο τον Ευρωπαίο όσο και τον Έλληνα ανώτατο δικαστή και νομικό, όπως οι όροι εφαρμογής του υπέρτερης ισχύος ενωσιακού δικαίου προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων στις εθνικές έννομες τάξεις, η εξισορρόπηση των διαφορετικών επιπέδων προστασίας τους, οι περίπλοκες σχέσεις μεταξύ του Χάρτη και της ΕΣΔΑ και μεταξύ του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, καθώς και ο σχετικά πρόσφατος και πολύτιμος για τους ιδιώτες θεσμός της ιθαγένειας της Ένωσης.

Τρίτον, αποσκοπώντας να αποτελέσει ένα χρήσιμο και πρακτικό εργαλείο για τον Έλληνα νομικό, δικαστή ή δικηγόρο, το έργο αναλύει το κάθε θεμελιώδες δικαίωμα, όπως αυτό κατοχυρώνεται ως γενική αρχή ή στον Χάρτη, συνοδεύοντας την παρουσίαση με σχολιασμό, νομοθεσία και νομολογία.

Το έργο συμπληρώνουν καταληκτικό κεφάλαιο με συμπεράσματα, πλούσια ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία και αρθρογραφία, καθώς και αλφαβητικό ευρετήριο όρων και πίνακας νομολογίας, με χρονολογική ταξινόμηση. Τη μελέτη προλογίζει ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κ. Βασίλειος Σκουρής.