Ξεκινώντας με την παραδοχή ότι οι επαναστάτες είναι οι οδηγοί της ατμομηχανής της ιστορίας, ο Χρήστος Κορομηλάς, συγγραφέας του ανά χείρας πονήματος, καταθέτει τη δική του αφήγηση γύρω από τον ξεσηκωμό που οδήγησε στην ελευθερία της πρώτης πόλης του επαναστατημένου Ελληνισμού, της Καλαμάτας − της ιδιαίτερης πατρίδας του. Έτσι, το ιστορικό υποκείμενο −ο άνθρωπος με τις ιδέες, τις προσδοκίες και, κυρίως, τη θέλησή του, εμποτισμένη με εθνική αύρα− γίνεται ο οδηγός στην κατάκτηση ακόμα και του ανέφικτου. Η προεπαναστατική Καλαμάτα με το λιμάνι της και τον αστικό ιστό της, αξιοποιώντας τους ευφυείς εμπόρους της και το εκτεταμένο θαλάσσιο δίκτυο, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την ενεργή συμμετοχή της στην Επανάσταση του 1821, και μάλιστα να αναδειχθεί ως πρωτοπόρος δύναμη. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν από μπροστά μας οι εμβληματικές φυσιογνωμίες της εποχής: ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο επιβλητικός Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο παρορμητικός Γρηγόριος Δικαίος (Παπαφλέσσας), ο μαχητικότατος Αναγνωσταράς, οι αρειμάνιοι πολεμιστές της Μάνης, οι επινοητικοί αγωνιστές της Μεσσηνίας και οι αφανείς, πλην όμως αποφασισμένοι, μαχητές. Από τις εσχατιές της νότιας Πελοποννήσου αναδύεται με καθαρότητα και φως το όραμα του εθνικού ιδεώδους, που πόθησαν οι δεκατρείς γενιές των Γραικών κάτω από τον οθωμανικό ζυγό. Μέσα από πρωτογενείς μαρτυρίες και αρχειακά τεκμήρια, το έργο παραμένει καινοτόμο και ελκυστικό. Εν κατακλείδι, ο Χρήστος Κορομηλάς, με την πειθαρχημένη, πυκνή και ζωντανή αφήγησή του, παρουσιάζει τους σταθμούς που συνθέτουν το πανόραμα της Επανάστασης στη Μεσσηνία, η φλόγα της οποίας εξαπλώθηκε σ’ όλη την Ελλάδα γεμίζοντας με θάρρος τις καρδιές όλων των αγωνιζόμενων Ελλήνων και Ελληνίδων για την Ελευθερία.
