Οι "Ιστορίες" του Αγαθία, ενός δικηγόρου της Κωνσταντινούπολης, συνεχίζουν το έργο του Προκοπίου για τα τελευταία χρόνια της πολυκύμαντης βασιλείας του Ιουστινιανού, καλύπτοντας την περίοδο 552-559. Είναι η σημαντικότερη πηγή για τα γεγονότα που αφηγείται και για μερικά απ' αυτά η μοναδική. Περιέχει εκτενή περιγραφή της Φραγγικής εισβολής στην Ιταλία το 553, η οποία τελικά αποκρούστηκε από τον ιδιοφυή στρατηγό Ναρσή, την Ιστορία του πολέμου Ρωμαίων και Περσών στην Λαζική, την δολοφονία του βασιλέα των Λαζών Γουβάζη και την θεαματική δίκη και καταδίκη των ενόχων από Ρωμαϊκό δικαστήριο. Κλείνει με την εισβολή των Κοτριγούρων Ούννων, οι οποίοι φθάνουν μέχρι τα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης, για να κατατροπωθούν από τη στρατηγική εμπειρία του απόστρατου και γέροντα στρατηγού Βελισαρίου.
Σημαντικές και άκρως ενδιαφέρουσες είναι και οι παρεκβάσεις για την φύση της Ιστορίας, τα έθιμα και τις θρησκευτικές συνήθειες των Περσών, τις συζητήσεις και τους καυγάδες μιας χυδαίας παρέας ψευδοφιλοσόφων, τις φάρσες που σκάρωνε η εφευρετική φαντασία του μηχανικού και αρχιτέκτονα της Αγίας Σοφίας Ανθεμίου εις βάρος των γειτόνων του και άλλα.
Τέλος, η εξομολόγηση του συγγραφέα σχετικά με την απέχθειά του για το επάγγελμα του δικηγόρου, το οποίο, ναι μεν του προσπορίζει τα προς το ζην, τον κρατά όμως μακρυά από την πραγματική του αγάπη που είναι η Ιστορία, δίνει έναν προσωπικό τόνο στη διήγηση, ο οποίος λείπει από τα περισσότερα Βυζαντινά Ιστορικά κείμενα.
Αγαθίας ο Σχολαστικός. Ποιητής και ιστορικός από τη Μύρινα της Μικράς Ασίας (περ. 536-582 μ.Χ.). Μετά τις νομικές σπουδές του στην Αλεξάνδρεια, δικηγόρησε στην Κωνσταντινούπολη. Συνεχίζοντας το έργο του Προκόπιου, έγραψε το ιστορικό υπόμνημα "Περί της Ιουστινιανού βασιλείας", σε πέντε βιβλία. Έγραψε επίσης ποιητικές ερωτικές ιστορίες υπό τον τίτλο "Δαφνιακά" (δεν σώθηκαν) και πολλά επιγράμματα που, μαζί με άλλα, παλαιότερων και σύγχρονών του ποιητών, τα περιέλαβε σε "Κύκλο", ταξινομημένα σε εφτά θεματικούς τομείς, και όχι αλφαβητικά όπως γινόταν ως τότε. Η συλλογή του αποτέλεσε τη βάση της ανθολογίας του Κωνσταντίνου Κεφάλα. Τέσσερα επιγράμματά του, "τέσσερα ηθικοπλαστικά έργα που καταγγέλλουν με σφοδρότητα την ανθρώπινη λαιμαργία ", γράφει η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ στο "Το στεφάνι και η λύρα", τα "προόριζε για εισόδους δημοσίων ουρητηρίων ενός προαστίου της Σμύρνης που κατά τα φαινόμενα είχε ανακαινίσει με δικές του δαπάνες ", έχουν δε "το πλεονέκτημα της πρωτοτυπίας γιατί, αν δεν γελιέμαι, κανείς επιγραμματοποιός δεν έχει συνθέσει επιγραφές για ένα παρόμοιο ευαγές ίδρυμα".
