Λεξικό του κωνσταντινουπολίτικου γλωσσικού ιδιώματος


Συγγραφέας : Ζαχαριάδης, Νίκος, 1903-1973
Επιμελητής : Ζαχαριάδης, Νίκος, 1903-1973
Εκδότης : Γαβριηλίδης
Έτος έκδοσης : 2014
ISBN : 9789605762544
Σελίδες : 208
Σχήμα : 24x16
Κατηγορίες : Ελληνική γλώσσα, Νέα - Λεξικά

12.72 € 8.78 €




"Η αφορμή": Τα νεοελληνικά γλωσσικά ιδιώματα, από τα μεταβυζαντινά χρόνια και ως τα μέσα του 20ού αιώνα, αποτελούν γνωσιολογικό και κοινωνικό πολυδιάστατο υλικό πέντε αιώνων τουλάχιστον. Η καταγραφή αυτού του υλικού έχει σημασία από ιστορική άποψη, μελέτη των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων στο εσωτερικό της σημερινής Ελλάδας και -πολύ περισσότερο μάλλον- στις ελληνικές κοινότητες ανά τον κόσμο, ιδιαιτέρως στη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια, όπου η ελληνόγλωσση παρουσία υπήρξε συνεχής και καθοριστική στην παιδεία, τη συνείδηση, τον πολιτισμό και τη συνοχή των τοπικών πληθυσμών. Πρόσθετο επιχείρημα για την καταγραφή των νεοελληνικών γλωσσικών ιδιωμάτων είναι η διευκόλυνση της προσέγγισης του προφορικού, λαϊκού και λόγιου λόγου του χώρου όπου η χρήση γλωσσικού ιδιώματος υπερβαίνει την "επίσημη" ελληνική γλώσσα θεσμών και εκκλησίας. Αυτή η δυναμική αποδεικνύει την αναγνώριση μιας γλωσσικής "προσαρμοστικότητας", η οποία επιβραβεύει την σταθερότητα της γλωσσικής κοινότητας, την εξέλιξή της και αιτιολογεί τη διάρκεια και την επιβίωσή της. Ισχυρότερο -πιθανώς- επιχείρημα είναι, πως η ανάπτυξη της "διεπιστημονικής" έρευνας βρίσκει στις παράπλευρες -ας πούμε- γλώσσες νέες ή πρόσθετες πηγές εμβάθυνσης της Ιστορίας. Με αφορμή αυτές τις προσωπικές παραδοχές, η καταγραφή του γλωσσικού ιδιώματος της Κωνσταντινούπολης με τη μορφή λεξικού, όπου εμφανίζονται επιρροές από σημαντικό αριθμό ξένων γλωσσών -πέραν της τουρκικής- επιτρέπει την αναγνώριση της "Κωνσταντίνου-πόλεως" ως κόμβου γλωσσικών υποδοχών, οι οποίες θησαυρίζουν τον πολύμορφο ρόλο αυτού του γεωγραφικού πόλου. Αρκεί να σκεφτούμε πως η Κωνσταντινούπολη υπήρξε, αμέσως μετά την Άλωση και -δίχως διακοπή- ως τις μέρες μας, τόπος προσωρινής ή μόνιμης εγκατάστασης, πέρασμα προς άλλους προορισμούς γύρω από τον Εύξεινο και τη Ρωσία, συνδετικός κρίκος με το Αιγαίο, τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική, ένα άθροισμα συνοικιών Ρωμιών, Αρμενίων, Εβραίων, Λεβαντίνων, για να περιοριστούμε σε αυτές τις μεγάλες και δυναμικές πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά κοινότητες.


Ο Νίκος Ζαχαριάδης γεννήθηκε στις 27 Απριλίου του 1903 στην Αδριανούπολη της Ανατολικής Θράκης. Από τα 15 του χρόνια αναγκάστηκε να δουλέψει στο λιμάνι της Κωνσταντινούπολης, όπου εντάχθηκε στη σοσιαλιστική Διεθνή Πανεργατική Ένωση. Επηρεασμένος από την Οκτωβριανή Επανάσταση, ταξίδεψε στη Σοβιετική Ρωσία, το 1921 έγινε μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας και το 1922, μέλος και του Κόμματος των Μπολσεβίκων. Το 1924 εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και ανέλαβε καθοδηγητική δουλειά στην Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας, την ΟΚΝΕ. Το 1926 εντάχθηκε στον καθοδηγητικό μηχανισμό του ΚΚΕ και καταδιωκόμενος και πάλι, έφυγε το 1929 στη Σοβιετική Ένωση, όπου φοίτησε στην Ανώτατη Κομματική Σχολή της Μόσχας. Από τη Μόσχα επέστρεψε το 1931 και ανέλαβε την καθοδήγηση του ΚΚΕ. Το 1934 εκλέχθηκε γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Το 1936, έναν μήνα μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Μεταξά, φυλακίστηκε και έμεινε στην απομόνωση έως το 1941. Με την εισβολή των χιτλερικών στρατευμάτων, μεταφέρθηκε από τη Γκεστάπο στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου, όπου έμεινε κρατούμενος ως το 1945. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, στις 30 Μαΐου του 1945, ανέλαβε και πάλι την ηγεσία της ΓΓ του ΚΚΕ. Μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας, το 1949, εγκαταστάθηκε ως πολιτικός πρόσφυγας στο Βουκουρέστι. Ο Ν. Ζαχαριάδης αρχικά εξορίστηκε στο Μποροβίτσι, της ΕΣΣΔ, όπου έως το 1962 εργάστηκε σε δασική επιχείρηση, συνεχίζοντας την πολιτική του δραστηριότητα και τις επαφές με τα διαγραμμένα μέλη του ΚΚΕ. Τότε ζήτησε από την Ελληνική Πρεσβεία στη Μόσχα να γυρίσει στην Ελλάδα για να αναλάβει την ευθύνη της πολιτικής του ΚΚΕ κατά τον εμφύλιο πόλεμο, αλλά εκτοπίσθηκε στο Σουργκούτ της Σιβηρίας. Την 1 Αυγούστου 1973 βρέθηκε κρεμασμένος στο σπίτι του στο Σουργκούτ, όπου επί 24ώρου βάσεως ήταν υπό την επιτήρηση των σοβιετικών αρχών, οι οποίες τον υποχρέωσαν να φέρει ταυτότητα με το όνομα Νικολάι Νικολάγιεβιτς Νικολάγιεφ. Το 1991, λίγες μόλις μέρες μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, η σορός του Ζαχαριάδη επιστράφηκε στην Ελλάδα και κηδεύτηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.






e-mail Facebook Twitter