Αυτό είναι ένα βιβλίο για την αρχιτεκτονική, που δεν είναι ακριβώς βιβλίο και δεν αναφέρεται αμιγώς στην αρχιτεκτονική. Πρόκειται για "συρραφή" άρθρων που γράφηκαν με διάφορες ευκαιρίες και δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς σε ειδικά περιοδικά ή πρωτοδημοσιεύονται εδώ, που διαβάζονται ως συνεχόμενα κεφάλαια βιβλίου, σλλά και το καθένα αυτοτελώς, κι αφορούν εξίσου ζητήματα λογοτεχνίας, εικαστικών, διαφήμισης, Μ.Μ.Ε. κ.ά. Διατηρείται πάντως, σε όλα τα επί μέρους κείμενα, μια ενιαία προβληματική γύρω από τις κριτικές του κτισμένου χώρου και των άμεσων (με τις συμπεριφορές) ή των έμμεσων (με τις αναπαραστάσεις) εκτιμήσεών του.
Κάθε ανθρώπινη "κατασκευή" - σπίτι ή στίχος, πόλη ή πίνακας- εκφράζει κι έναν τόπο θέασης ή μιαν αναλογική ερμηνεία του κόσμου. Και κάθε κριτική δεν είναι παρά "μεσολάβηση" για τη μετατροπή της αναλογικής ερμηνείας σε εννοιολογική ερμηνεία ή για τη μετατροπή της πρακτικής απόρροιας σε νοητική απορία. Συνεπώς, η κριτική του κτισμένου χώρου δεν μπορεί παρά να ασκείται ως μέρος του εν γένει χώρου της κριτικής.
Μεσολαβώντας μεταξύ δημιουργού και έργου, μεσολαβώντας μεταξύ έργου και έργων (του αυτού ή άλλων δημιουργών), μεσολαβώντας μεταξύ έργων και κοινού και ξαναμεσολαβώντας μεταξύ κοινού και δημιουργού, όλες οι κριτικές δεν είναι παρά "μεσιτείες". Μεσιτείες για την αναψηλάφηση υψηλών ή επιμέμπτων σχέσεων, μεσιτείες για τον προσδιορισμό μιας πηγαίας αρέσκειας ή απαρέσκειας κι άρα: μεσιτείες για την ανάδειξη αυτού που ήδη βλέπουμε, αλλά και δεν το "βλέπουμε", που κατά κάποιο τρόπο τελεί σ' ένα μεταίχμιο μεταξύ αντιληπτού και ομιχλώδους. Σαν τις "Αόρατες Πόλεις" του Ίταλο Καλβίνο, ας πούμε, άδηλες όσο και φανερές στις περιγραφές του ομώνυμου βιβλίου ή σαν το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, υπαρκτό αλλά και αφανές κατά την επικράτηση χαμηλών νεφώσεων στην περιοχή. Μεσιτείες αισθημάτων, μεσιτείες συγκινήσεων ή μεσιτείες νοημάτων, στην ουσία: μεσιτείες του ορατού.
Ο Πέτρος Μαρτινίδης διδάσκει θεωρία και κριτική της αρχιτεκτονικής και σχεδιασμό θεατρικών χώρων στο τμήμα Αρχιτεκτόνων του Α.Π.Θ. Έχει επίσης διδάξει, για πολλά εξάμηνα, στα Τμήματα Εικαστικών και Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών καθώς και στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του ίδιου πανεπιστημίου. Πρώτο του βιβλίο τα δοκίμια "Συνηγορία της παραλογοτεχνίας" (1982), "Οι λέξεις στην αρχιτεκτονική και την επιστημονική σκέψη" (1990), "Κόμικς, τέχνη και τεχνικές της εικονογράφησης" (1990), "Η υψηλή τέχνη της απελπισίας: γύρω από τον Ισοβίτη του Αρκά" (1992), "Μεσιτείες του ορατού: ζητήματα θεωρίας της κριτικής στην αρχιτεκτονική και την τέχνη" (1997) και "Μεταμορφώσεις του θεατρικού χώρου: τυπικές φάσεις κατά την εξέλιξη των θεάτρων στη Δύση" (1999). Η έντονη παρουσία του στο αστυνομικό μυθιστόρημα ξεκινά με την τετραλογία "Κατά συρροήν" (1998), "Σε περίπτωση πυρκαϊάς" (1999), "Παιχνίδια μνήμης" (2001) και "Δεύτερη φορά νεκρός" (2002). Ακολούθησε η τριλογία "Μοιραίοι αντίκατοπτρισμοί" (2003), "Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία" (2005) και "Ο Θεός φυλάει τους άθεους" (2006). Το 2007 κυκλοφόρησε το κείμενο του "Πώς πάνε στον "παράδεισο" του Αρκά. "Ανατρέχοντας στην ιστορία του γέλιου" και το 2011 το βιβλίο "Κριτική και ευαισθησία". "Η εξέλιξη του κριτικού στοχασμού για την τέχνη". Το 2000 τιμήθηκε με το Βραβείο της Ένωσης Κριτικών θεάτρου για το έργο του "Μεταμορφώσεις του θεατρικού χώρου: τυπικές φάσεις κατά την εξέλιξη των θεάτρων στη Δύση". Έλαβε μέρος, με διηγήματα του, και στους τρεις πρώτους τόμους των Ελληνικών εγκλημάτων (2007, 2008 και 2009).
(φωτογραφία: Κώστας Μητρόπουλος)
