Ο Μακιαβέλι, μέγας εκπρόσωπος της Αναγέννησης, «δαιμονοποιήθηκε» και Ο Ηγεμόνας του απαγορεύτηκε από το Βατικανό, που τον ανέγραψε στον Κατάλογο Απαγορευμένων Βιβλίων (Index). Αλλά και ο Νίκος Καζαντζάκης, μεταφραστής του Ηγεμόνα τέσσερις και πλέον αιώνες μετά τη συγγραφή του, δέχτηκε κοσμικά και εκκλησιαστικά πυρά, και το έργο του Ο Τελευταίος Πειρασμός απαγορεύτηκε, επίσης, από το Βατικανό και ανεγράφη στον Index. Τελικά, το 1966 το Βατικανό κατάργησε τον Κατάλογο των Απαγορευμένων Βιβλίων, από τον οποίον νωρίτερα είχε αφαιρεθεί Ο Ηγεμόνας. Και, παρ’ όλη την παρερμηνεία και την πολεμική που κατά καιρούς δέχτηκαν οι δύο πνευματικοί δημιουργοί, αμφότεροι λογίζονται κλασικοί, ο καθένας στο πεδίο του. Μέσα από τη νέα αυτή έκδοση ξανανταμώνουν τώρα, στην αυγή του 21ου αιώνα, οι δύο αυτοί άντρες, που υπήρξαν στοχαστές που προκάλεσαν τις καθιερωμένες αντιλήψεις της εποχής τους και αντιμετώπισαν τις συνέπειες της τόλμης τους. Ο Καζαντζάκης, μέσα από τον Ηγεμόνα, διερευνά το διαχρονικό ερώτημα αν η πολιτική μπορεί να συνδυάσει την αποτελεσματικότητα με την ηθική ή αν είναι καταδικασμένη να παραμένει ένας χώρος όπου η δύναμη υπερισχύει της ηθικής αρχής.
Επιπλέον, το βιβλίο αποτελεί ένα χρήσιμο ανάγνωσμα για όσους ενδιαφέρονται για την πολιτική σκέψη και τη φιλοσοφία της εξουσίας. Δεν είναι απλώς μια βιογραφία, αλλά μια πρόσκληση σε βαθύτερη σκέψη για την πολιτική πραγματικότητα και τη φύση της ανθρώπινης διακυβέρνησης.
Ο Νικολό Μακιαβέλι (Niccolo di Bernardo dei Machiavelli, 3 Μαΐου 1469 - 21 Ιουνίου 1527), ήταν Ιταλός διπλωμάτης, πολιτικός στοχαστής και συγγραφέας. Γεννήθηκε σε μία φτωχή οικογένεια της Φλωρεντίας και ήταν γιος του Μπερνάρντο Μακιαβέλι και της Μπαρτολομέα Νέλι. Ο πατέρας του μερίμνησε ώστε ο νεαρός Νικολό να λάβει ουμανιστική εκπαίδευση, σύμφωνη με τα κλασικά πρότυπα της εποχής. Η εκπαίδευση αυτή και η σχέση του με Φλωρεντίνους ουμανιστές είχαν ως αποτέλεσμα να λάβει το 1498 το αξίωμα δεύτερου καγκελαρίου της φλωρεντινής δημοκρατίας. Από τη θέση αυτή ο Μακιαβέλι ασχολούνταν με τη διοίκηση των περιοχών υπό τον έλεγχο της Φλωρεντίας και ήταν επίσης ένας από τους έξι γραμματείς του πρώτου καγκελάριου και μέλος του συμβουλίου των "Δέκα του Πολέμου" που συνεπαγόταν τη συμμετοχή του σε διπλωματικές αποστολές. Οι αποστολές του τον έφεραν σε επαφή με αρκετές από τις ισχυρότερες πολιτικές προσωπικότητες της εποχής του στην Ευρώπη, όπως το βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκο, τον Πάπα Ιούλιο Β΄ και τον αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Μαξιμιλιανό Α'. Στο Μακιαβέλι έκανε επίσης μεγάλη εντύπωση ο Καίσαρα Βοργία, που είχε διορισθεί από τον πατέρα του, τον Πάπα Αλέξανδρο ΣΤ΄, Δούκας της Ρωμανίας. Οι κρίσεις που διατύπωνε στις επιστολές προς τη φλωρεντινή signoria για αυτά τα πρόσωπα που συνάντησε ως απεσταλμένος αποτέλεσαν την πρώτη ύλη για τα πορτραίτα τους που σκιαγράφησε στο έργο του Il principe ("Ο Ηγεμών").
Το 1512, με τη βοήθεια των ισπανικών στρατευμάτων του Φερδινάνδου, οι Μέδικοι επέστρεψαν στη Φλωρεντία και κατέλυσαν τη δημοκρατία (repubblica). Ο Μακιαβέλι αποπέμφθηκε από τη θέση του και λίγους μήνες αργότερα υπέστη βασανιστήρια και φυλακίστηκε για μικρό διάστημα, ως ύποπτος συμμετοχής σε συνομωσία εναντίον των Μεδίκων. Αποσύρθηκε στο πατρικό του κτήμα στην περιοχή Σαντ' Αντρέα και εκεί το δεύτερο μισό του 1513 συνέγραψε τον Ηγεμόνα, σε μια αποτυχημένη προσπάθεια να αποκτήσει την εύνοια των Μεδίκων. Τα επόμενα χρόνια ο Μακιαβέλι συμμετείχε στις συζητήσεις μια ομάδας ουμανιστών που συναντώνταν στους κήπους του Κόζιμο Ρουτσελάι και συνέγραψε μία κωμωδία, το "Μανδραγόρα" (1518) και την "Τέχνη του Πολέμου" (1521). Επηρεασμένος από τις συζητήσεις αυτές συνέγραψε και τις "Διατριβές" για τα πρώτα δέκα βιβλία της Ιστορίας του Τίτου Λίβιου. Λίγο μετά την ολοκλήρωση των "Διατριβών", ο Μακιαβέλι κατάφερε να επιστρέψει στη Φλωρεντία και το 1520 του ανατέθηκε η συγγραφή της ιστορίας της Φλωρεντίας. Το καθεστώς των Μεδίκων, όμως, ανατράπηκε το Μάιου του 1527, η δημοκρατία παλινορθώθηκε και ο Μακιαβέλι έχασε τη θέση του. Απογοητευμένος πέθανε λίγο αργότερα στη Φλωρεντία από πάθηση του στομάχου.
(Πηγή: Wikipedia, ημερομηνία επίσκεψης 11.4.2013)
