Συµπληρώνοντας το κενό που υπήρχε στην ελληνική βιβλιογραφία, ο συγγραφέας εξετάζει το φαινόµενο του πολέµου σε ιστορικό και σύγχρονο πλαίσιο. Αντλώντας από το στοχαστικό υπόβαθρο της πολιτικής φιλοσοφίας των διεθνών σχέσεων και τη θουκυδίδεια παράδοση, αναλύονται µεταξύ άλλων τα παρακάτω ζητήµατα: τυπολογία πολέµου, επαναστατικός πόλεµος, εθνικοαπελευθε-ρωτικοί πόλεµοι, πόλεµος κατά Κλαούζεβιτς, Γκίλπιν και Κονδύλη, αίτια πολέµου και άνιση ανάπτυξη, περιφερειακές συγκρούσεις και στρατηγικοί ανταγωνισµοί, πυρηνικά όπλα, πυρηνική αποτροπή και διασπορά πυρηνικών όπλων, ιδεολογία και πόλεµος, οι πολλές όψεις της τροµοκρατίας, εθνικό/κρατικό οντολογικό γίγνεσθαι και πόλε-µος, ποικιλοµορφία των πολιτικών αντικειµένων του πολέµου, διεθνείς επεµβάσεις, σχέσεις ισχυρών και λιγότερο ισχυρών κρατών, ο ρόλος των στρατηγικών ανταγωνισµών και των περιφερειακών συγκρούσεων, δηµοκρατία και πόλεµος, διεθνισµός/κοσµο-πολιτισµός και πόλεµος, διεθνές δίκαιο και διεθνή ποινικά δικαστήρια.
Περιεχόμενα:
ΜΕΡΟΣ Ι
ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Χρονική συγκυρία δηµοσίευσης του παρόντος βιβλίου, η ανάλυση των διεθνών σχέσεων και ο πόλεµος
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. Ο ηγεµονισµός, η τροµοκρατία και το σύγχρονο διεθνές σύστηµα
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Ερµηνευτικά σχήµατα των διεθνών σχέσεων, η τροµοκρατία και οι απόγονοι ακραίων νωετερικών ιδεών
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Μεθοδολογικά ζητήµατα, στρεβλές θεωρήσεις διεθνών σχέσεων ως αίτιο πολέµου και η κοινωνική χρησιµότητα των αξιολογικά ελεύθερων αναλύσεων διεθνών σχέσεων
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Τι είναι και τι δεν είναι η παρούσα ανάλυση και η σχέση της µε το βιβλίο µου Κοσµοθεωρητική ετερότητα και αξιώσεις πολιτικής κυριαρχίας
ΜΕΡΟΣ ΙΙ
ΠΟΛΕΜΟΣ-ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΣΚΟΠΟΣ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΩΝ
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. Πόλεµος, σκοπός, πολιτική, πολιτισµός και «κατακτήσεις πολιτισµού»
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. Φαινοµενολογία, πόλεµος και η θεµελιώδης διάκριση εσωτερικής και διακριτικής τάξης
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. Πόλεµος ως συνέχεια της πολιτικής µε άλλα µέσα, η ποικιλοµορφία των πολιτικών υποκειµένων και η τροµοκρατία
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. Τυπολογία πολέµου: «πόλεµος συνέχεια της πολιτικής µε άλλα µέσα» η επαναστατική λογική και άνευ ορίων (ιερός) πόλεµος;
ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ
ΗΓΕΜΟΝΙΣΜΟΣ, ΑΙΤΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ, ΤΟ «ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑ», ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥΣ
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10. Εκλογικεύσεις περί ηγεµονικής σταθερότητας
- ΚΕΦΑΛΙΑΟ 11. Ηγεµονισµός, ανάλυση των διεθνών σχέσεων και τα αίτια πολέµου
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12. Αίτια αστάθειας, ο ηγεµονισµός και η εθνική-κρατική κυριαρχία ως πολιτικά και ηθικοκανονιστικά κριτήρια
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13. Το εθνικό-κρατικό οντολογικό γίγνεσθαι ως αντιστρόφως ανάλογο φαινόµενο των ηγεµονικών αξιώσεων
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14. Η απροσµέτρητη ποικιλοµορφία και αµφισηµία του διεθνούς συστήµατος υπό το πρίσµα των κύριων αιτιών αστάθειας
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15. Η ποικιλοµορφία των θεωρήσεων των αιτιών πολέµου στην αιχµή των διεθνολογικών συζητήσεων
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16. Επέµβαση, πόλεµος-δηµοκρατία και η ύστερη ανάπτυξη της φιλελεύθερης ανάλυσης
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17. Δηµοκρατία και πόλεµος µέσα απο την αµερικανική πολιτική σκέψη και την αµερικανική ιστορία
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18. Τα κύρια αίτια πολέµου. .ιεθνικά φαινόµενα, κρατική κυριαρχία και τροµοκρατία
ΜΕΡΟΣ ΙV
Η ΔΙΑΠΑΛΗ ΑΞΙΩΣΕΩΝ ΕΘΝΙΚΗ-ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΩΣΕΩΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 19. Οι αξιώσεις διακριτής κυρίαρχης ύπαρξης: τα διλήµµατα µεταξύ αυτοκρατορικής τάξης και εθνικού-κρατικού συστήµατος
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20. Η διαπάλη αξιώσεων ανεξαρτησίας-κυριαρχίας που ανέδειξε το εθνικό-κρατικό σύστηµα και οι συνέπειές της
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 21. Η διαπάλη αξιώσεων κυριαρχίας, το εθνικό-κρατικό σύστηµα και θεσµικές ρυθµίσεις αντιµετώπισης των αιτιών πολέµου
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22. Τα πολλά συστήµατα διανεµητικής δικαιοσύνης και ο παραλογισµός των κοσµοπολιτικών και ηγεµονικών αξιώσεων
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 23. Ανισότητες ισχύος υπό συνθήκες διεθνούς αναρχίας και η παρακµή κρατικών συντελεστών που προκαλούν αστάθεια και ανακατανοµές εδαφών. Κατανοµή ισχύος και ο ιδιόµορφος ρευστός χαρακτήρας των
ανταγωνισµών και των «εχθροτήτων» στο άναρχο διεθνές σύστηµα
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 24. Ο παρωχηµένος, αναποτελεσµατικός ηγεµονικός αναθεωρητισµός ως κοσµοπολίτικο φαινόµενο και πηγή διεθνών ανωµαλιών και ενδηµικής αστάθειας
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 25. Τάξη, «συµµόρφωση», διεθνισµός-κοσµοπολιτισµός και ηγεµονικές εκλογικεύσεις ως ακόµη ένα καίριο αίτιο αστάθειας
ΜΕΡΟΣ V
ΕΘΝΙΚΟ-ΚΡΑΤΙΚΟ ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ, ΤΟ «ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑ» ΚΑΙ ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΑΙΤΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 26. Θεµελιώδη χαρακτηριστικά του διεθνούς συστήµατος και αναθεωρητικές ή ανατρεπτικές θεωρήσεις του
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 27. Αρχές και κριτήρια ρύθµισης του διακρατικού συστήµατος, κατακτήσεις του πολιτισµού και τα αίτια πολέµου
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 28. Ατέλειες του συστήµατος κρατών και τα αίτια πολέµου
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 29. Διεθνισµός-κοσµοπολιτισµός: πολιτική, νοµική και
κοσµοθεωρητική ανωµαλία. Είναι ο κοσµοπολιτισµός αίτιο πολέµου;
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30. Τα συστήµατα διανεµητικής δικαιοσύνης και τα αίτια πολέµου
ΜΕΡΟΣ VI
Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΤΟΥ 21ΟΥ ΑΙΩΝΑ ΜΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΤΗΝ «ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΜΑΝΧΑΤΑΝ» ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 31. Ο «µεγάλος ασθενής»: Η ανάλυση των διεθνών σχέσεων και τα ιδεολογικά-πολιτικά παρεπόµενά της
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 32. Ηκρίση της 11ης Σεπτεµβρίου του 2001 ως περιπτωσιολογικό πλαίσιο ανάλυσης
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 33. Οι πύργοι του Μανχάταν και τα αεροπλάνα της Ολυµπιακής: «Τι θα έκανε η Ελλάδα, αν Αλβανοί κτυπούσαν τον πύργο της οδού πανόρµου;»
- Αεροπλάνα της Ολυµπιακής, ο πύργος της οδού Πανόρµου και Αλβανοί τροµοκράτες
- Σκοπός, πολιτική και κοινωνία στην κρίση του Μανχάταν
- Εκδίκηση ως σκοπός πολέµου ή επιστροφή στη βαρβαρότητα
- Κοινωνικοπολιτικό και θεσµικό πλαίσιο άσκησης «διεθνούς βίας»
- Διεθνείς σκοποί και «διεθνή ποινικά δικαστήρια»
- Επιβίωση του διακρατικού συστήµατος
- Καταχρηστική άσκηση βίας
- Τα αίτια πολέµου
- Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου στις 21 Σεπτµβρίου του 2001
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 34. Πόλεµος και πυρηνικά όπλα: σκοπός, πολιτική, η κρίση στο Αφγανιστάν και ο πόλεµος στο κατώφλι του 21ου αιώνα
- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 35. Διεθνείς σχέσεις και πόλεµος στο κατώφλι του 21ου αιώνα και τα πολλαπλά πρόσωπα του ηγεµονισµού και της τροµοκρατίας
«Αξιώσεις των λιγότερο ισχυρών και οι ηγεµονικές αξιώσεις
παγκόσµιας ενοποίησης που υποχωρούν και προσαρµόζονται»
Κριτικές:
Μαζί µε τους δίδυµους πύργους, το Κέντρο Παγκόσµιου Εµπορίου στο Μανχάταν κατέρρευσαν θεωρίες οι οποίες διατυπώθηκαν κατά τα προηγούµενα χρόνια –κυρίως µετά την καταβύθιση του ανατολικού συνασπισµού– και σύµφωνα µε τις οποίες στη σύγχρονη διεθνή κοινωνία η ισχύς, η άσκηση πολεµικής βίας και ο πόλεµος ευρύτερα εξαλείφθηκαν. Ο Παναγιώτης Ήφαιστος, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήµιο χαρακτηρίζει αυτές τις θεωρίες αφελείς ή προπαγανδιστικές θέσεις, οι οποίες, αν κυριαρχήσουν στοχαστικά και πολιτικά θέτουν σε κίνδυνο τόσο την ασφάλεια του κράτους το οποίο επηρεάζεται από αυτές όσο και τη διεθνή ειρήνη και σταθερότητα.
Ο Παναγιώτης Ήφαιστος επανέρχεται στον εκδοτικό χώρο µε ένα βιβλίο που πραγµατεύεται ένα θέµα το οποίο λόγω σύγχρονων γεγονότων βρίσκεται στην αιχµή των συζητήσεων για τη διεθνή πολιτική. Υπό το πρίσµα αξιολογικά ελεύθερων θεωρήσεων και σχοινοβατώντας µεταξύ ουσιωδών διληµµάτων τα οποία θέτει η πολιτική φιλοσοφία των διεθνών σχέσεων, η ανάλυση του καθηγητή ενσωµάτωσε τις κυριότερες πτυχές της κρίσης µετά το τροµοκρατικό χτύπηµα της 11ης Σεπτεµβρίου και την επέµβαση στο Αφγανιστάν. Στα 35 κεφάλαια του βιβλίου, ο συγγραφέας χωρίς επιστηµονικούς συµβιβασµούς και µε κατανοητό για κάθε αναγνώστη τρόπο αναλύει το ευαίσθητο και κεντρικής σπουδαιότητας ζήτηµα των αιτιών πολέµου στην ιστορία, στις διακρατικές σχέσεις των νεοτέρων χρόνων και της µεταψυχροπολεµικής εποχής.
Μεταξύ άλλων αναλύονται τα κυριότερα είδη πολέµου, η σχέση πολιτικής πολέµου, πολέµου και των κοινωνικά προσδιορισµένων σκοπών, το πρόβληµα της «διεθνούς δικαιοσύνης» (ή εναλλακτικά της «παγκόσµιας δικαιοσύνης»), ο ρόλος των διεθνών θεσµών, τα διεθνικά φαινόµενα – συµπεριλαµβανοµένης της τροµοκρατίας- ο ηγεµονισµός και η άνιση ανάπτυξη ως κύρια αίτια πολέµου. Θίγονται επίσης ποικίλα προβλήµατα µε περιπτωσιολογικό πλαίσιο αναφοράς την τροµοκρατία και την κρίση στο Αφγανιστάν.
Το γεγονός ότι η κυκλοφορία του βιβλίου συµπίπτει µε τη στιγµή κατά την οποία τερµατίζεται η µεγαλύτερη ίσως διεθνής κρίση της µεταψυχροπολεµικής εποχής, η ανάλυση που περιέχει προσφέρεται για ψύχραιµο και σοβαρό προβληµατισµό για το ρόλο της ισχύος του πολέµου στο σύγχρονο διεθνές σύστηµα και του τρόπου µε τον οποίο αυτά σχετίζονται µε τη σχεδιαζόµενη ή ασκούµενη κρατική πολιτική.
Eφηµερίδα, Τύπος της Κυριακής
