Το συμβατικό μοντέλο της οικονομίας ταξινόμησε το συνεταιριστικό φαινόμενο, υπό την έννοια επιχειρήσεως, στην ίδια τάξη φαινομένων με τις κεφαλαιοκρατικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις, αλλά και τις αγροτικές οικογενειακές εκμεταλλεύσεις. - Το μαρξιστικό το θεώρησε ως αστικό φαινόμενο και σαν τέτοιο κάτι το βδελυρό. - Το συμβατικό μοντέλο δεν παρατήρησε ότι οι σχέσεις παραγωγής του συνεταιρισμού διαφέρουν τόσο από αυτές της κεφαλαιοκρατικής επιχείρησης, όσο και από αυτές της βιοτεχνικής και αγροτικής εκμετάλλευσης. - Το μαρξιστικό μοντέλο δεν είδε ότι οι συνεταιρισμοί υπήρξαν δημιούργημα των εργαζομένων μαζών και ότι αποτελούν το βασικό στοιχείο μετάβασης στις σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής. Και τα δύο μοντέλα δεν μπόρεσαν να τους συγκροτήσουν σε επιστημονικό αντικείμενο.
