Οι τελευταίοι αιώνες του Βυζαντίου 1261-1453

Η βυζαντινή αυτοκρατορία, που διασπάστηκε και αποδυναμώθηκε εξαιτίας της τέταρτης σταυροφορίας, το 1204, δεν ανέκτησε ποτέ πια την αλλοτινή της έκταση, δύναμη και επιρροή. Αναβίωσε όταν οι εξόριστοι βυζαντινοί ξαναπήραν την πρώτη πόλη της αυτοκρατορίας τους, την Κωνσταντινούπολη, στα 1261. Το βιβλίο αφηγείται την ιστορία της παλινορθωμένης αυτοκρατορίας, από το 1261 μέχρι και την οριστική της κατάκτηση από τους Οθωμανούς Τούρκους στα 1453. Περιγράφει τον πολυμέτωπο αγώνα για επιβίωση, εναντίον των χριστιανών της Δύσεως που επιθυμούσαν διακαώς να ξαναπάρουν το έπαθλο που ονομαζόταν Κωνσταντινούπολη. Εναντίον της συνεχιζόμενης κατοχής της Ελλάδος και των νησιών του Αιγαίου από τους Φράγκους, τους Γενουάτες και τους Βενετσιάνους αποίκους εναντίον της αυξανόμενης τουρκικής ισχύος στη Μικρά Ασία. Εναντίον της επεκτάσεως της σερβικής αυτοκρατορίας στα Βαλκάνια και εναντίον των αυτοκαταστροφικών διενέξεων ανάμεσα στις ίδιες κυρίαρχες οικογένειές της. Η δύναμή της αποκαλύφθηκε στην εντονότατη πολιτισμική και θρησκευτική αναγέννηση του δεκάτου τετάρτου αιώνα, αλλά μη ξεφεύγοντας από τη φύση της ως ενός ακόμη θεσμού υπέκυψε σε μια μακρόχρονη διαδικασία φθοράς, καθώς οι Τούρκοι κατέκλυσαν τις επαρχίες της στην Ασία και στην Ευρώπη και έφτασαν και σ’ αυτήν την ίδια την πρωτεύουσά της. Με την πρώτη έκδοσή του το 1972, το βιβλίο έχει αναθεωρηθεί εξ ολοκλήρου, διορθωθεί και εν μέρει ξαναγραφεί. Οι παραπομπές στις πηγές και η βιβλιογραφία έχουν εμπλουτιστεί, και συμπεριλαμβάνει πολύ πρόσφατες μελέτες, λαμβάνοντας υπόψη τη σύγχρονη επιστημονική έρευνα για την τελευταία αυτή περίοδο της βυζαντινής ιστορίας.