Περὶ προσευχής

Στὴν ἄσκηση τῆς προσευχῆς ὁ καθένας προχωρεῖ ὡς τὸ σημεῖο ποὺ μπορεῖ. Δὲν εἶναι εὔκολο νὰ βροῦμε μόνοι μας τὰ ὅρια αὐτῶν τῶν δυνάμεων. Ὅσοι ὁδηγοῦνται ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα δὲν παύουν ποτὲ νὰ μέμφονται τὸν ἑαυτό τους ὡς ἀνάξιο τοῦ Θεοῦ. Σὲ στιγμὲς μάλιστα βαρειᾶς ἀπογνώσεως ἀποχωροῦν γιὰ λίγο ἀπὸ τὸ χεῖλος τῆς ἀβύσσου, ὅπου στέκονται ἐν πνεύματι, γιὰ νὰ δώσουν ἀνάπαυση στὸν ψυχισμὸ καὶ στὸ σῶμα τους, καὶ στὴ συνέχεια ἐπιστρέφουν καὶ πάλι στὴν κατάσταση αὐτή. Ἀλλὰ εἴτε κάποιος ἡσυχάζει εἴτε ἀναπαύεται, στὸ βάθος τῆς καρδιᾶς μένει πάντοτε κάποια πληγὴ ποὺ δὲν ἐπιτρέπει στὸν ἀσκητὴ νὰ παραδοθεῖ σὲ ὑπερήφανο γιὰ τὸν ἑαυτό του λογισμό. Ἡ ἀσκητικὴ ταπείνωση ριζώνει συνεχῶς στὴν ψυχὴ καὶ γίνεται κατὰ κάποιον τρόπο φύση του. Θλίψεις καὶ ἀσθένειες μᾶς συνοδεύουν κατὰ τὴν ἐπίγεια πορεία μας. Χωρὶς αὐτὲς κανένα ἀπὸ τὰ τέκνα τοῦ Ἀδὰμ δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ στὴν ταπείνωση. Ὅσοι ὅμως ὑπομείνουν ὡς τὸ τέλος, θὰ ἀξιωθοῦν τὴν «ταπείνωση τοῦ Χριστοῦ» (βλ. Ματθ. 11,29), γιὰ τὴν ὁποία ὁ ἅγιος Σιλουανὸς λέει ὅτι εἶναι «ἀπερίγραπτη», διότι ἀνήκει σὲ ἄλλο, ἀνώτερο ἐπίπεδο τοῦ εἶναι.»