Ποπλίου Κορνηλίου Τακίτου: Αγρικόλας

Ο Πόπλιος Κορνήλιος Τάκιτος (P. Cornelius Tacitus), ο επιφανέστατος των ρωμαίων ιστοριογράφων, γεννήθηκε μεταξύ του έτους 50 και 60 μ.Χ. και πέθανε μεταξύ του 115 και 117 μ.Χ. Μορφώθηκε σε ρητορικές σχολές και έγινε γνωστός πρώτα ως ρήτορας. Ανέλαβε διάφορα πολιτικά αξιώματα, πραίτωρ, στρατηγός, ύπατος, κ.ά. Παρά τη ρητορική χροιά που έχουν τα έργα του, προσπαθεί να ανατρέχει στις πηγές, είτε προφορικές είτε γραπτές, προς εξερεύνηση της αλήθειας, καθώς και στα συγγράμματα παλαιοτέρων ιστοριογράφων. Αναζητεί τις causas και τις rationes, δηλαδή τις φανερές και αφανείς αιτίες των γεγονότων, και προσέτι είναι ανυπέρβλητος ψυχολόγος. Έργα του: 1. «Διάλογος περί ρητόρων» (Dialogus de oratoribus). Σ' αυτό προσπαθεί να εξηγήσει τους λόγους της παρακμής της ρητορείας κατά τους αυτοκρατορικούς χρόνους. 2. «Αγρικόλας» (Agricola ή De vitta et moribus Iullii Agricolae), επαινετική βιογραφία με πολλά ιστορικά στοιχεία για τη Βρετανία όπου είχε αποσταλεί ο Αγρικόλας για να την υποτάξει. 3. «Γερμανία» (Germania), γεωγραφική και εθνογραφική περιγραφή της χώρας και των κατοίκων της. 4. «Ιστορίαι» (Historiae), σε 14 βιβλία από τα οποία σώζονται τα 5 πρώτα. Περιλαμβάνουν γεγονότα των ετών 69-96 μ.Χ. Το έργο γράφτηκε επί Τραϊανού (98-117 μ.Χ.). 5. «Χρονικά» (Annales) σε 16 βιβλία. Το έργο αυτό επιγράφεται και «Ab excessu divi Augusti libri». Περιλαμβάνει τη χρονογραφική ιστορία της Ρώμης από το θάνατο του Αυγούστου (14 μ.Χ.) μέχρι το θάνατο του Νέρωνα (68 μ.Χ.).