Η διαχρονική συλλογή των ιστορικών «σχολίων» του Μάνου Χατζιδάκι, που μεταδόθηκαν από το Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας την περίοδο που διετέλεσε διευθυντής του, από τον Μάιο του 1978 μέχρι τον Απρίλιο του 1980.
Με σπάνια κριτική διαύγεια και ευαισθησία, και με αφορμή την επικαιρότητα της εποχής, ο συνθέτης ανατέμνει χειρουργικά το πολύπλοκο φαινόμενο τού «Νεοελληνισμού» τολμώντας να κατονομάσει δημόσια τις βαθιές του παθογένειες.
Τα μοναδικά αυτά ντοκουμέντα αποκρυσταλλώνουν με τον πιο καίριο και καλαίσθητο τρόπο την πολιτική συγκρότηση, την ιδιοφυή σκέψη και κυρίως την αδιαπραγμάτευτη δημοκρατικότητα του σπουδαίου δημιουργού και πολίτη.
Ένα πολύτιμο, ποιητικό μανιφέστο του πολιτεύεσθαι μα και τού υπάρχειν.
Ο Μάνος Χατζιδάκις γεννήθηκε στη Ξάνθη το 1925. Από την ηλικία των τεσσάρων ετών άρχισε να μελετά πιάνο, ενώ από το 1940-43 ανώτερα θεωρητικά με τον Μενέλαο Παλλάντιο, σημαντική μορφή της ελληνικής εθνικής μουσικής σχολής. Παράλληλα, σπούδαζε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ γαλουχείτο από καλλιτέχνες και διανοούμενους της γενιάς του Μεσοπολέμου (Σεφέρης, Ελύτης, Τσαρούχης, Γκάτσος, Σικελιανός).
Από το 1945, συνεργαζόμενος κυρίως με το Εθνικό Θέατρο και το Θέατρο Τέχνης, έγραψε μουσική για πολλές αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες, καθώς και για έργα σύγχρονου ρεπερτορίου: "Mήδεια" (1956), "Εκκλησιάζουσες" (1956), "Όρνιθες" (1959), "Οθέλλος" (1957), "Λεωφορείον ο Πόθος" (1948), "Ματωμένος Γάμος" (1948), "Ευρυδίκη" (1960) κ.ά.
Με την περίφημη διάλεξή του για το ρεμπέτικο (1948), τραγούδι παράνομο τότε, που εξέφραζε τα λαϊκά στρώματα, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στη συντηρητική ελληνική αστική κοινωνία. Συγχρόνως όμως, αναμόρφωσε όλο το ελληνικό τραγούδι, δρομολογώντας το σε νέους μουσικούς ορίζοντες.
Το 1949 ίδρυσε με τη Ραλλού Μάνου και το ζωγράφο Σπύρο Βασιλείου το Ελληνικό Χορόδραμα, με το οποίο και παρουσίασε τα τέσσερα μπαλέτα του: "Μαρσύας" (1949), "Έξι λαϊκές ζωγραφιές" (1950), "Το καταραμένο φίδι" (1950) και "Ερημιά" (1957).
Έγραψε μουσικά θέματα και τραγούδια για το θέατρο, τον κινηματογράφο, το μπαλέτο. Ενασχολήθηκε με όλα τα είδη του ελληνικού τραγουδιού και θεωρείται ο άνθρωπος που επανέφερε στην επικαιρότητα το ρεμπέτικο τραγούδι. Ο Μάνος Χατζιδάκις υπήρξε αναμορφωτής της ελληνικής μουσικής τη μεταπολεμική περίοδο και ένας άξιος εκπρόσωπος του πολιτιστικού γίγνεσθαι της Ελλάδας.
Έγραψε μουσική για θεατρικές παραστάσεις και ταινίες μεταξύ των οποίων ο "Γυάλινος κόσμος" του Τennesse Williams, ο "Ματωμένος Γάμος" του F.G. Lorca, το "Απόψε αυτοσχεδιάζουμε" του L. Pirandello, καθώς και στις ταινίες "Μαγική πόλη" του Νίκου Κούνδουρου, "Στέλλα" του Μιχάλη Κακογιάννη, "Ποτέ την Κυριακή" του J. Dassin κ.ά.
Ο Μάνος Χατζιδάκις είχε μακρόχρονη και γόνιμη συνεργασία με τα "Μπαλέτα του 20ού Αιώνα", είτε διευθύνοντας σε παραστάσεις τους έργα άλλων συνθετών ("Cocteau et la dance" 1972, "Traviata" 1973) είτε διευθύνοντας δικά του έργα σε χορογραφίες του Maurice Bejart ("Όρνιθες" 1964, "L' Ange Heurtebise" 1972, "Διόνυσος" 1988, "Οι μπαλάντες της οδού Αθηνάς" 1993). Στο διάστημα 1966-72 έζησε στη Νέα Υόρκη όπου έγραψε μερικά από τα σημαντικότερα έργα του: "Ρυθμολογία" (έργο για πιάνο), "Ο μεγάλος ερωτικός" (κύκλος τραγουδιών βασισμένος σε ποιήματα αρχαίων και νέων ποιητών), "Reflections" (τραγούδια επηρεασμένα από το κίνημα της pop music). Στην Αμερική ξεκίνησε και την "Εποχή της Μελισσάνθης", μια αυτοβιογραφική μουσική ιστορία που διαδραματίζεται κατά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο.
Τα έργα του Μάνου Χατζιδάκι είχαν διεθνή απήχηση, δίνοντας στον συνθέτη τον τίτλο του άξιου πρεσβευτή του ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό.
Η μουσική του δεν μπορούσε να περιοριστεί σε ένα είδος ή μια κατηγορία αφού με την ίδια επιτυχία μπορούσε να συνθέσει ένα έργο για συμφωνική ορχήστρα αλλά και ένα λαϊκό τραγούδι για ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου.
Ο Μάνος Χατζιδάκις, προσωπικότητα πολύπλευρη και πολυδιάστατη, εκτός από τη σύνθεση, είχε και πολλές άλλες καλλιτεχνικές δραστηριότητες: ίδρυσε και διηύθυνε την "Πειραματική Ορχήστρα Αθηνών" (1964-67), το "Πολύτροπο" (Cafe theatre, 1972), τις "Μουσικές Γιορτές στα Ανώγεια Κρήτης" (φεστιβάλ μουσικής, 1978), το "Μουσικό Αύγουστο στο Ηράκλειο Κρήτης" (φεστιβάλ, 1979), τους "Μουσικούς Αγώνες στην Κέρκυρα" (1981), το "Τέταρτο" (πολιτιστικό περιοδικό, 1982), τον "Σείριο" (δισκογραφική εταιρεία, 1985), την "Ορχήστρα των Χρωμάτων" (ορχήστρα συμφωνικής μουσικής, 1989) και τέλος, δυηύθυνε το Γ΄ Πρόγραμμα του κρατικού ραδιοσταθμού (1975-81).
Σημαντική στιγμή στη ζωή του συνθέτη ήταν το Οscar τραγουδιού που κέρδισε το 1961. Η μουσική παρακαταθήκη που άφησε πίσω του είναι τεράστια, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που επηρεάστηκαν από την πολυσύνθετη μουσική του σε μια προσπάθεια τους να δώσουν μια άλλη διάσταση στο έργο του μεγάλου συνθέτη. Ονόματα όπως ο Άκης Πάνου, ο Γιώργος Ζαμπέτας, ο Μανώλης Μητ
