Η χρονική περίοδος της τελευταίας δεκαετίας του 19ου αιώνα, η πρώτη και η δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα, παρουσιάζει την ιδιαίτερη επίδοση στα γράμματα, στις τέχνες και στις επιστήμες των κατοίκων του επαρχιακού ηπειρωτικού χώρου. Το ελληνικό σχολείο που λειτουργούσε με νόμους του κράτους στη παλιά Ελλάδα (Δ/γμ Ναυπλίου 21 Νοεμβρίου - 3 Δεκεμβρίου 1833), εδώ στα οθωμανοκρατούμενα ακόμη εδάφη, ο λαός το έλεγε σχολαρχείο.
Το Σχολαρχείο Δερβιζιάνων (ελληνικό σχολείο) λειτουργούσε πριν από το 1914. Όμως για τα προηγούμενα έτη δεν υπάρχει αρχείο να αναγνωρίσουμε και να ακροαστούμε τη λειτουργία του στα χρόνια της τουρκοκρατίας.
Το ελληνικό σχολείο στα Δερβιζιάνα, το μόνο που υπήρχε στην περιοχή, εχρηματοδοτήτο από τις εκκλησίες της περιοχής, από τα μοναστήρια, από φιλογράμματους και φιλοπρόοδους ιδιώτες. [...]
(από το εισαγωγικό σημείωμα του συγγραφέα)
Ο Σπυρίδων Μαρκόπουλος γεννήθηκε στο δημ. Διαμέρισμα Αχλαδέας (Τόσκεσι) δήμου Λάκκας Σουλίου Ιωαννίνων. Έμαθε τα πρώτα του γράμματα στο δημοτικό σχολείο του χωριού του. Τελείωσε το γυμνάσιο αρρένων Ιωαννίνων. Το 1950 αποφοίτησε από την Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία Ιωαννίνων. Έγινε δάσκαλος. Υπηρέτησε σε διάφορα δημοτικά σχολεία χωριών και πόλεων των νομών Θεσπρωτίας, Πρεβέζης, Αιτωλοακαρνανίας και Ιωαννίνων. Ανοιχτά παρουσιάστηκε στα γράμματα με δημοσιεύσεις σε εφημερίδες και περιοδικά την δεκαετία του 1950. Τα θέματά του κυρίως είναι: χρονογραφήματα, λαογραφικές μελέτες, διδασκαλικά θέματα, σατυρικά, παιδαγωγικά πατριωτικές σημάνσεις.
