Το χειρόγραφο που δημοσιεύεται στην παρούσα έκδοση ανήκει στο αρχείο της οικογένειας Βούλγαρι.
Διαβάζεται σαν ιστορικό θρίλερ, καθώς καταγράφει γεγονότα από τη μεσαιωνική ιστορία του βουλγαρικού "έθνους" και άλλων λαών της Βαλκανικής, καλύπτει δε μια χρονική περίοδο περίπου οκτώ αιώνων. Περιγράφει τις σχέσεις όλων αυτών των λαών μεταξύ τους, αλλά και με το Βυζάντιο, αποτυπώνει τις προσπάθειες τους για επικράτηση, εξιστορεί φοβερές μάχες, παρακολουθεί τις θρησκευτικές ζυμώσεις, αναφέρεται σε Βυζαντινούς αυτοκράτορες και σε μεγάλους τοπικούς αρχηγούς, αφηγείται δολοπλοκίες και καταλήγει στη διάλυση όλων των βαλκανικών ηγεμονιών με την κατάκτηση της Βαλκανικής από τους Οθωμανούς.
Καταληκτικός στόχος του ανώνυμου συγγραφέα είναι η σύνδεση του βουλγαροσερβικού ηγεμονικού οίκου με τον παλαιολόγειο Μυστρά και, τελικά, η εγκατάσταση της "εκ Βουλγάρεων" οικογένειας στην Κέρκυρα.
Η οικογένεια Βούλγαρι, βάσει της ιστορίας της, διεκδικούσε περίοπτη θέση στην πολιτεία της Κέρκυρας. Η ιστορία αυτή συνέδεε την οικογένεια με ένα ένδοξο, σχεδόν αυτοκρατορικό παρελθόν και ενίσχυε τη θέση της ως διαχειρίστριας των λειψάνων του Αγίου Σπυρίδωνα.
Το μοναδικό αυτό χρονικό αποτελεί έναν τρόπο πρόσληψης της ιστορίας διαφορετικό από τον σημερινό.
Ν. Ε. Καραπιδάκης
